Nutri-Score a wartość odżywcza
Coraz więcej osób zwraca uwagę na to, by żywność była wartościowa i aby miała odpowiedni skład (1). W trosce o prawidłowe żywienie najczęściej zerkamy na etykiety, sprawdzając wartość odżywczą produktów, które mamy zamiar kupić. Nic dziwnego, w końcu informacja o wartości odżywczej to, obok składu, najlepsze źródło wiedzy na temat produktu. W związku z tym dla wszystkich tych, którzy chcą dokonywać prawidłowych decyzji zakupowych, cenną informacją jest symbol Nutri-Score.
Spis treści
WARTOŚĆ ODŻYWCZA
Wartość odżywcza, najczęściej umieszczana na etykiecie w formie tabeli, jest nieocenionym źródłem informacji o produkcie. To z niej dowiemy się, jaka jest wartość energetyczna produktu oraz ile zawiera on tłuszczu, kwasów tłuszczowych nasyconych, węglowodanów, cukrów, białka i soli2 w przeliczeniu na 100 g lub 100 ml produktu. Sprawdzając te informacje jesteśmy w stanie zadbać o odpowiednią kaloryczność diety i prawidłową podaż składników odżywczych, co jest istotne nie tylko dla osób dbających o linię, ale także dla tych, którzy po prostu chcą zdrowo się odżywiać.
CZY WSZYSTKIE PRODUKTY MUSZĄ MIEĆ PODANĄ WARTOŚĆ ODŻYWCZĄ?
Podanie wartości odżywczej jest obligatoryjne dla większości produktów. Nieliczne produkty, które są z tego obowiązku zwolnione, wymieniono w załączniku V do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 roku w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności. Wartość odżywcza nie musi być podana m.in. na opakowaniach produktów nieprzetworzonych, wody, soli, ziół, przypraw, gumy do żucia, żelatyny czy drożdży.
JAKIE INFORMACJE MOŻE JESZCZE ZAWIERAĆ TABELA WARTOŚCI ODŻYWCZEJ?
Poza informacją na temat wartości energetycznej produktu oraz zawartości tłuszczu, kwasów tłuszczowych nasyconych, węglowodanów, cukrów, białka i soli, producent może podać informacje na temat zawartości kwasów tłuszczowych jednonienasyconych i wielonienasyconych, alkoholi wielowodorotlenowych, skrobi, błonnika czy wybranych witamin i składników mineralnych.
Ponadto producent może podać wartość odżywczą w przeliczeniu na porcję produktu lub informację na temat tego, w jakim stopniu artykuł pokrywa Referencyjną Wartość Spożycia, w skrócie RWS.
NUTRI-SCORE
System Nutri-Score to dodatkowy system znakowania żywności. Stosuje się go po to, by w prosty i intuicyjny sposób przedstawić konsumentowi wartość odżywczą oznakowanego produktu – system stanowi jej podsumowanie. Symbol ma postać pięciokolorowego znaczka, wyróżniającego jedną z liter od A do E.
NUTRI-SCORE – CO OZNACZAJĄ POSZCZEGÓLNE LITERY I KOLORY?
- Litery A i B na zielonym tle – to produkty o wysokiej wartości odżywczej, a więc takie, które warto spożywać częściej lub w większej ilości.
- Litera C na żółtym tle – te artykuły powinniśmy konsumować w sposób umiarkowany.
- Litery D i E na pomarańczowym i czerwonym tle – te produkty zawierają większą ilość składników, które powinniśmy na co dzień ograniczać. W związku z tym, artykuły oznakowane tymi symbolami należy spożywać rzadziej lub w mniejszej ilości3
JAK OBLICZANY JEST NUTRI-SCORE?
Podstawą wyniku Nutri-Score jest równanie zwane punktacją Rayner’a. Zostało ono opracowane w 2005 roku przez zespół badawczy z brytyjskiego Oxford University pod kierunkiem prof. Raynera. Dwa lata później ta naukowa metoda oceny wartości odżywczej produktów została zatwierdzona przez brytyjską agencję ds. Standardów żywności (Food Standards Agency, FSA).
Punkty przyznawane są na podstawie zawartości w 100 g lub 100 ml produktu składników odżywczych, takich jak białko, błonnik, tłuszcze nasycone i innych, które wpływają na wartość odżywczą. Uzyskany wynik pozwala zaklasyfikować artykuł spożywczy do jednej z grup, które wyróżnia Nutri-Score.
SZEROKIE POPARCIE DLA NUTRI-SCORE
System Nutri-Score został pozytywnie oceniony i jest wspierany przez pozarządowe organizacje konsumenckie (np. Europejską Organizację Konsumencką BEUC i FoodWatch, Federację Konsumentów w Polsce) oraz uzyskał w Polsce pozytywne opinie instytucji rozpatrujących go pod kątem żywieniowym i konsumenckim. Sami konsumenci przyznają, że Nutri-Score jest pomocny podczas dokonywania zakupów – taką opinię wyraziło aż 91% respondentów4.
System, w przeciwieństwie do informacji na temat wartości odżywczej, wprowadzany jest dobrowolnie. Jedną z pierwszych firm w Polsce, która postanowiła oznakować swoje produkty pięciokolorowym symbolem, jest Danone – spółka, chcąc wspierać prawidłowe wybory żywieniowe Polaków, stopniowo wprowadza oznakowanie Nutri-Score na etykietach swoich produktów.
Materiał powstał we współpracy z Danone.
1. Raport „Planeta. Zdrowie. Przyszłość” – Badania TGI Instytutu Kantar dotyczące m.in. nawyków żywieniowych Polaków; wyniki obejmują lata 2010 –listopad 2019
2. Dr inż. M. Juśkiewicz, (2018) Przewodnik metodyczny do ćwiczeń z przedmiotu Podstawy opakowalnictwa produktów spożywczych, ćwiczenie 4: ocena oznakowania opakowań jednostkowych artykułów spożywczych, str. 9-10
4. Badanie online (CAWI) z panelu Kantar, dla Danone, Nutri-Score, Warszawa; 23.07.2020. Wynik na grupie 135 użytkowników produktów mlecznych w wieku 18-65, którym wyjaśniono sposób czytania Nutri-Score
